Cenna witamina D


Katarzyna Witkiewicz


Witaminy są niezbędnymi specyficznymi substancjami organicznymi, katalizującymi szereg przemian metabolicznych w żywym organizmie. Każda witamina wypełnia w nim specjalne, przypisane sobie, zadania. Ze względu na niewielką ich zawartość w produktach, zaliczane są do grupy mikroskładników żywności (Moszczyński i Pyć, 1998). W przypadku niedoboru witamin w organizmie pojawiają się zaburzenia w procesach metabolicznych, których następstwem są stany chorobowe przebiegające w sposób specyficzny dla danej witaminy (Larbier i Leclercq, 1995; Mazurkiewicz, 2011). 

Witamina D zwana jest powszechnie witaminą przeciwkrzywiczą (Kujawiak, 1994; Pełczyńska i in., 2005). Jest to też witamina słońca, gdyż wytwarzana jest pod wpływem promieniowania ultrafioletowego i ciepła (Lefeld, 1997; Kozłowska, 1998; Moszczyński i Pyć, 1999). Dowiódł tego w 1913 r. polski pediatra, prof. Jan Rudolf Raczyński, który wykazał wpływ promieniowania słonecznego na ustępowanie objawów krzywicy u dzieci (Überhuber, 1995). Witamina ta została jednak odkryta przez biochemika amerykańskiego, Elmera Vernera McColluma, który dowiódł istnienie w tranie czynnika przeciwkrzywiczego (Moszczyński i Pyć, 1999). Miało to miejsce w 1922 r. Naukowiec ten też nadał jej nazwę. Z kolei w latach 30. ubiegłego wieku chemik niemiecki Adolf Windaus wyodrębnił dwa inne związki, wykazujące działanie przeciwkrzywicze i ustalił ich strukturę. Oznaczono je jako witaminy D2 i D3. W tym też czasie odkryte witaminy D1, D2 i D3 nazwano kalcyferolami, dla podkreślenia wpływu na organizm. Słowo utworzono z połączenia dwóch słów (łac. calcium – wapń i gr. phero – rodzę, niosę) ze względu na uczestniczenie w przemianach wapnia (Ca), które są ściśle związane z przemianami fosforu (P). Obecnie poznanych jest jeszcze kilka związków wykazujących działanie przeciwkrzywicze, które zalicza się do witamin D i kalcyferoli (Moszczyński i Pyć, 1999). Są to m.in. witaminy: D4, D5, D6 i D7. Znaczenie jednak mają tylko D2 i D3. Pozostałe występują w małych ilościach i nie odgrywają większej roli ze względu na małą aktywność biologiczną. Jednakże wszystkie kalcyferole uznaje się za bioregulatory metabolizmu wapnia i fosforu.

Wstecz

Partnerzy

Zakup czasopisma